Yangın anında panik yapmak, müdahalenin etkisini azaltabilir ve tehlikeyi büyütebilir. Yangın tüpü, yangına hızlı ve etkili müdahale için en temel ekipmanlardan biridir. Ancak yangın tüpünü doğru kullanmak, yangının büyümesini önlemek ve can, mal kaybını azaltmak açısından kritik önem taşır. Bu rehberde, yangın anında yangın tüpü kullanımını adım adım anlatarak, herkesin kolayca uygulayabileceği bir yol haritası sunacağız.

2. Yangın Tüpü Kullanımının Önemi

Yangın tüpleri, genellikle yangının erken aşamasında kontrol altına alınması için tasarlanmıştır. Erken müdahale, yangının yayılmasını engeller ve itfaiye gelene kadar kritik zaman kazandırır. Ancak yanlış veya aceleci kullanım, tüpün etkisini azaltabilir veya kazalara neden olabilir. Bu yüzden doğru tekniklerle kullanılması gerekir.

3. Yangın Tüpü Türlerine Kısa Bakış

Yangın tüpleri içerdikleri söndürücü maddeye göre farklı tiplerde olur:

• Kuru kimyevi tozlu tüpler (ABC tipi): En yaygın model, A, B ve C sınıfı yangınlarda kullanılır.
• Karbondioksit (CO₂) tüpleri: Elektrik ve sıvı yangınlarında tercih edilir.
• Köpüklü tüpler: Sıvı yangınlarında etkilidir.

Her tür tüpün kullanım şekli benzer olsa da, müdahale öncesi tüp tipinin uygunluğunu anlamak gerekir.

4. Yangın Tüpü Kullanımının 4 Temel Adımı (PASS Yöntemi)

Yangın tüpü kullanımı, uluslararası olarak kabul gören PASS yöntemi ile özetlenir:

• P – Pull (Çek): Yangın tüpünün pimini çekin.
• A – Aim (Hedefle): Hortumu veya ağzı yangının tabanına doğru yönlendirin.
• S – Squeeze (Sık): Tetiği veya kolu sıkın.
• S – Sweep (Süpür): Söndürücü maddeyi yangının tabanından başlayarak yavaşça yanlara süpürerek uygulayın.

5. Adım Adım Yangın Tüpü Kullanımı

Adım 1: Güvenliği Sağlayın

• Yangının küçük ve kontrol edilebilir olduğundan emin olun.
• Öncelikle çevredeki insanları uyarın ve yangın söndürme planınızı devreye alın.
• Acil durum çıkış yollarınızı kapatmayın, gerektiğinde hızla tahliye olun.

Adım 2: Yangın Tüpünü Alın

• Yangın tüpü size en yakın ve erişilebilir konumda olmalıdır.
• Tüpü kaldırırken dik tutun, manometreden basıncın yeterli olduğunu kontrol edin.

Adım 3: Pim veya Emniyet Mandalını Çekin

• Tüpün üstündeki güvenlik pimi genellikle plastik veya metalden yapılmıştır.
• Pimi çıkardıktan sonra tüp kullanıma hazırdır.

Adım 4: Hortumu Yangının Tabanına Yönlendirin

• Yangın tüpü hortumu veya ağzı, alevlerin üstüne değil, mutlaka yangının kaynağına doğrultulmalıdır.
• Alevin üstüne sıkılan söndürücü madde etkisiz kalır.

Adım 5: Tetiği veya Kolu Sıkın

• Tetiğe bastığınızda söndürücü madde dışarı çıkar.
• Kontrollü ve sabit basınçla sıkmaya devam edin.

Adım 6: Maddeyi Yana Doğru Süpürün

• Yangının tabanını süpürür gibi yanlara doğru hareket ettirin.
• Böylece yangın tüm ateş kaynağında etkili şekilde söndürülür.

Adım 7: Yangın Söndürme Sonrası Kontrol

• Yangın tamamen sönene kadar madde uygulamaya devam edin.
• Eğer yangın büyürse veya kontrol edilemezse, hemen tahliye edin ve itfaiyeyi arayın.

6. Yangın Tüpü Kullanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Pimi çekmeden önce kullanmayın, çünkü tüpün etkisi olmaz.
• Yangın tüpünü kullanmadan önce mümkünse kısa eğitim alın.
• Tüpün dolu ve bakımlı olduğundan emin olun.
• Elektrik yangınlarında sadece CO₂ tüpü kullanın, su veya köpük elektrik iletken olduğundan tehlikelidir.
• Yangın söndürme işlemi sonrası tüp mutlaka yetkili servise götürülerek dolumu yapılmalıdır.

7. Yangın Tüpü Kullanımı İçin Pratik Öneriler

• Ev ve iş yerlerinde yangın tüplerinin kolay erişilebilir, görünür yerlerde bulundurulması hayati önem taşır.
• Düzenli tatbikatlar yaparak, aileniz veya çalışanlarınızın tüp kullanımını öğrenmesini sağlayın.
• Yangın söndürme tüplerini yıl içinde en az bir kez yetkili firmaya kontrol ettirin.
• Tüplerin yanına kısa kullanım talimatı asmak, acil durumda hızlı hareket etmeye yardımcı olur.

8. Sonuç

Yangın anında doğru yangın tüpü kullanımı, hayat kurtaran bir beceridir. PASS yöntemi ile uygulanacak doğru teknikler sayesinde yangın hızlıca kontrol altına alınabilir. Ancak her yangının riskli olduğunu ve büyük yangınlarda mutlaka profesyonel itfaiye ekiplerinin müdahale etmesi gerektiğini unutmayın.